Poligamia – zjawisko kulturowe i społeczne
Romantyczna miłość do grobu i małżeństwo monogamiczne budowane na poczuciu obowiązku są zastępowane przez nowe formaty relacji i możliwość wyboru najbardziej odpowiedniej opcji. Ale czy na pewno nowe? Wśród najczęściej branych pod uwagę form współtworzenia związków są dobrze znane od tysięcy lat poligamia i poliamoria.
Co to jest poligamia?
Pochodzenie terminu „poligamia” wywodzi się z okresu starożytnej Grecji i oznacza „wiele, liczne”. Obecnie poligamia jest formą rejestrowanego małżeństwa, w której małżonek tej samej płci może mieć więcej niż jednego małżonka płci przeciwnej. Istnieje wiele dowodów na istnienie związków poligamicznych w historii. Pierwsze wzmianki o poligamii odnotowano w starożytnym Egipcie i starożytnej Grecji.
Poligamię można podzielić na dwa podgatunki:
- poligamia dotyczy związku mężczyzny w wieloma kobietami
- poliandria odnosi się do formalnego związku kobiety z wieloma mężczyznami jednocześnie
Poligamia jest ściśle związana z krajami arabskimi. Na poziomie legislacyjnym dozwolone jest w nich posiadanie kilku żon, partnerów mieszkających i wychowujących dzieci razem. Poliandria również funkcjonuje do dziś. Przykłady znajdujemy w Indiach i Polinezji, gdzie jest to całkowicie powszechna praktyka, tłumaczona faktem, że w tych krajach liczba mężczyzn przewyższa liczbę kobiet. Według najnowszych danych antropologicznych poligamia jest nieodłączną cechą 53 narodów z poza kręgu kultury Europejskiej.
Poligamia nikogo nie dziwi, ale co z poliandrią? Tak, termin poligamia jest zdecydowanie bardziej rozpoznawalny niż poliandria, która oznacza legalne wielożeństwo kobiet. Nasza świadomość społeczna i wychowanie mniej sprzeciwia się możliwości wielożeństwa mężczyzn, gdyż mężczyznom wypada więcej? Wybierając poligamię, kobieta z góry przygotowuje się na lawinę oburzenia i potępienia ze strony społeczeństwa.
Na czym polega poligamia?
Najsłynniejszym przedstawicielem poligamii w historii był Aleksander Wielki. Wielki wódz i zdobywca długo przebywał w Persji i przyjął zwyczaje pochodzące z krajów arabskich. Chyba tylko tak należy tłumaczyć sobie jego zmianę w podejściu do monogamii. Aleksander miał harem złożony z 360 kobiet. Każdej nocy korowód kobiet mijał jego sypialnię a on wybierał, niczym na drive, z którą spędzi noc. Oczywiście historyczne związki poligamiczne nie opierały się na formalnych przepisach a bardziej aspekcie społecznym czy kutrowym.
Niestety często poligamia, czyli wielożeństwo koreluje z łamaniem praw kobiet. W społecznościach poligamicznych szanse i wolności kobiet są często ograniczone, wiek zawarcia małżeństwa jest znacznie niższy niż w przypadku mężczyzn, a poziom przemocy domowej i izolacji domowej kobiet odwrotnie jest wysoki. Kobiety w związkach poligamicznych mają niską samoocenę i zadowolenie z życia, częściej cierpią na depresję i zaburzenia lękowe.
Gdzie można zawrzeć związki poligamiczne?
W dzisiejszych czasach jest podobnie, w niektórych społecznościach związki poligamiczne są zapisane w normach społecznych, a nawet wyjaśniane z powodów religijnych. Mówimy o poligamii w tzw. pasie poligamicznym Afryka Zachodnia i Środkowa, Indonezja i Bliski Wschód. Poliandria, czyli wielomęstwo, jest mniej powszechna w odizolowanych społecznościach lokalnych, ale występuje na przykład w Indiach. Mogłoby się wydawać, że poligamiczna kobieta jest przykładem wolności i emancypacji, ale w rzeczywistości często przeradza się to w wysoki poziom przemocy i przymusu. Ponieważ mówimy albo o strategii reprodukcyjnej, czyli o tym, czyje dziecko powinna urodzić kobieta, albo o względach ekonomicznych, czyli sytuacji, gdy rodzina nie chce dzielić dziedzictwa braci, wszyscy poślubiają tę samą kobietę. W kulturze europejskiej poligamia jest zakazana, a w postaci bigamii stanowi przestępstwo w rozumieniu prawa karnego.
Różnica pomiędzy poliamorią i poligamią
Poliamoria to stan miłosnego, romantycznego lub intymnego zaangażowania z więcej niż jednym partnerem. Poligamia natomiast pozwala na istnienie kilku związków seksualnych z zakochaniem się tylko w jednej osobie. Co więcej, zaangażowanie poliamoryczne obejmuje różne stopnie relacji, począwszy od przyjaźni i flirtu, a skończywszy na silnych więzach duchowych. Poliamoria stara się oddzielić miłość od przejawów egoizmu i zaborczości, gdy osoba domaga się od partnera wierności. Relacje międzyludzkie postrzega jako równe partnerstwo, w którym uczestnik pozostaje wierny tylko z wyboru.
W przeciwieństwie do poligamii, związki poliamoryczne są zawsze wynikiem konsensusu. Osoba poliamoryczna uprawia seks, buduje sojusze z innymi ludźmi, a jego partner o tym wie i się z tym zgadza. Dużo uwagi poświęca składnikowi miłości. Osoba poligamiczna uprawia seks z drugą osobą, podczas gdy w miłości pozostaje wierna swojemu stałemu partnerowi. Wybór poliamorii wynika najczęściej z faktu, że zwykłe formy organizowania związków przestały być satysfakcjonujące.
Dodaj komentarz
Chcesz się przyłączyć do dyskusji?Feel free to contribute!